Auteursrechtenvernieuwing in de EU is (weer) vertraagd, tot september, om de Europese Commissie de kans te geven twee vragen te stellen, waar het zelf niet over weet te beslissen:
- Vrijheid van panorama: Mag je overal in de EU foto’s maken van de openbare ruimte, zonder het risico te lopen dat jij of jouw app die foto’s deelt moet betalen voor auteursrechten?
- Extra auteursrecht voor uitgevers: Na het averechtse effect van de pogingen om Google News kranten te laten betalen voor het linken naar hun websites, komen de uitgevers nu met een nog breder en slechter plan voor “ondergeschikte auteursrechten”. Horen uitgevers extra zeggenschap te krijgen over hoe naar inhoud wordt gelinkt en getoond op internet?
Hieronder ga ik meer in detail op beide punten in.
Beantwoord de raadpleging nu (Engels)
Je mag kiezen op beide onderdelen te antwoorden of slechts één.
Benodigde tijd: 10 minuten
Deadline: 11 juni – maar het liefst vandaag!
Vrijheid van panorama
Mag iedereen foto’s maken van de openbare ruimte en deze delen? Tweet this!
Status quo:
Architectuur en kunstwerken in openbare ruimte (bv. standbeelden en muurschilderingen) zijn auteursrechtelijk beschermd, tot 70 jaar na de dood van de kunstenaar. De helft van de lidstaten kennen een “vrijheid van panorama”-uitzonderingsregel op dit auteursrecht, waardoor je je niet twee keer hoeft te bedenken als je een foto neemt. In de andere helft van de landen (waaronder Frankrijk en België) moet jij, of het platform waarop je zulke foto’s publiceert, onderzoeken wie de rechten bezit en toestemming vragen, of een boete betalen.
Beroemde voorbeelden van gebouwen waar je niet zomaar een foto van mag maken zijn de Eiffeltoren bij nacht (de lichtshow is auteursrechtelijk beschermd), de Kleine Zeemeermin in Denemarken en de gebouwen van de Europese instellingen in Brussel zelf.
Ingegeven door de 555.223 mensen en verscheidene beroepsverenigingen van kunstenaars die zich aansloten bij mijn strijd voor meer vrijheid om overal in Europa de openbare ruimte te mogen fotograferen, wil de Commissie nu van jullie horen hoe belangrijk dit issue is.
Wat betekent dit voor jou:
- Kunstenaars zijn afhankelijk van vrijheid van panorama: Als jij een straat- of persfotograaf bent of maker van een documentaire, dan maak je voor je werk waarschijnlijk gebruik van auteursrechtelijk beschermde kunstwerken in de publieke ruimte.
- Je vakantiefoto’s zijn misschien wel illegaal: Als je een foto maakt en die uploadt via een website als Facebook of Instagram, dan geef je hen het recht die voor commerciële doeleinden te gebruiken (namelijk door het op jouw openbare profiel te tonen, op hun door advertenties ondersteunde website). In landen zonder vrijheid van panorama is dit niet jouw recht om te verlenen.
- Websites die jij gebruikt zijn minder van waarde zonder de vrijheid van panorama: Wikipedia mag in een aantal EU-landen van veel gebouwen geen foto plaatsen op de desbetreffende pagina’s, omdat zij alleen vrij herbruikbare afbeeldingen gebruiken.
Belangrijke vragen:
- Q1 – Problems: Er wordt gevraagd of je ooit problemen hebt ondervonden. Zelfs als je zelf nooit bent benaderd door een boze rechthebbende, denk aan de voorbeelden hierboven: onzekerheid over of je alledaagse acties legaal zijn of niet, of toegang tot relevante informatie zijn ook problematisch.
- Q3 – Your usage: Als je ooit een foto hebt geüpload van een gebouw waarvan je niet zeker weet of de architect al 70 jaar dood is, dan is het juiste antwoord “Yes, on the basis of an exception”.
- Q5/6 – Commercial or non-commercial? Alle bovenstaande voorbeelden gelden ook voor jou als “vrijheid van panorama” alleen voor niet-commerciële doeleinden geldt: documentaires zijn commercieel gebruik, Instagram is een commercieel platform en Wikipedia kan alleen afbeeldingen gebruiken die commercieel gebruikt kunnen worden (hoewel zij zelf niet commercieel zijn is het hun beleid alleen informatie te publiceren dat overal voor gebruikt mag woorden, dus ook commercieel).
Beantwoord de raadpleging nu – of lees verder over het tweede onderwerp:
*
Meer rechten voor uitgevers
Zouden uitgevers meer rechten moeten hebben om te mogen bepalen hoe wij online het nieuws lezen?Tweet this!
Status Quo:
In het internettijdperk vinden en lezen mensen het nieuws (en andere content) op verschillende manieren, zoals via sociale media of aggregatoren – om nog maar niks te zeggen over de explosieve groei van eigengemaakte content. Het gevolg: traditionele uitgevers hebben controle verloren over hoe mensen informatie opdoen, en zij lobbyen hard om dit terug te krijgen.
In Duitsland en Spanje hebben uitgevers wetgevers ervan overtuigd om te proberen Google News te laten betalen voor het privilege dataverkeer naar hun websites te sturen. De wet had een averechts effect: niet alleen ging er geen enkele cent meer naar de uitgevers (laat staan journalisten) doordat aggregatoren stopten of vrije licenties kregen van uitgevers die hun dataverkeer sterk zagen dalen. Het in twijfel trekken van de vrijheid te linken resulteerde ook in beperkte keuzes voor lezers en een ontmoediging voor starters om met Google te concurreren en andere innovatieve manieren te bedenken om mensen te informeren.
Dit weerhield Europees Commissaris Oettinger er niet van te overwegen dit gefaalde idee op Europees niveau te introduceren – en alle tegenargumenten te negeren. Afgelopen jaar versloeg ik meerdere pogingen dit plan aan mijn copyright report toe te voegen. Ik creëerde een coalitie van 83 Europarlementariërs om de Commissie dringend te verzoeken het plan te laten vallen. Zelfs sommige uitgevers waarschuwden dat dit een negatief effect voor hen zou hebben in plaats van een positief. Het Europees Parlement waarschuwde “voor het creëren van (…) belemmeringen voor de toegang tot de markt van online diensten door nieuwe verplichtingen in te voeren inzake het kruissubsidiëren van specifieke traditionele bedrijfsmodellen.”
Tegelijkertijd is er een continue juridische strijd tussen uitgevers en schrijvers: als je een kopieerapparaat koopt, dan is een heffing bij de prijs inbegrepen, bedoeld om het theoretische verlies teniet te doen dat jouw toekomstige kopieeractiviteiten de auteursrechthouders zouden kunnen hebben. In een recente uitspraak trok de rechtbank in twijfel of de uitgevers wel recht hebben op een deel van dat geld, en of dat niet allemaal naar de auteurs zou moeten gaan. Daar waren ze uiteraard niet blij mee.
De extra rechten die uitgevers nu eisen – nu genoemd “aangrenzende rechten voor uitgevers” – zouden een krachtig wapen moeten zijn in beide gevechten: om meer zeggenschap te krijgen over hoe content op internet gedeeld worden en om een deel van collectieve licentieinkomsten te claimen.
Het is lippenstift op het “linkbelasting”-varken en een poging tot nieuwe wetgeving om oude bedrijfsmodellen te behouden en innovatie tegen te houden. Het staat haaks op de verpletterende uitslag van de laatste auteursrechtconsultatie: we moeten auteursrecht eenvoudiger en begrijpbaarder maken voor leken, niet nog ingewikkelder en verstrekkender.
Wat betekent dit voor jou:
- Hoe je vandaag de dag artikelen vindt, leest en deelt wordt mogelijkerwijs in twijfel getrokken: aggregatoren als Google News of RivvaFlipboard of Apple News, geoptimaliseerde “nieuws van lezers” in browsers, “lees later” diensten en ad-blockers, het delen van links op sociale netwerken – al deze zijn straks wellicht afhankelijk van overeenkomsten met uitgevers en vereisen dan licentieafspraken. Jouw gebruik ervan is straks misschien onwettig en/of deze diensten zijn straks niet meer beschikbaar of te duur voor je.
- Er zal minder innovatie in nieuwstechnologie zijn als licentiekosten en juridische risico’s starters zullen ontmoedigen om nieuwe methodes te vinden mensen te informeren.
- Er komt minder diversiteit als minder bekende uitgevers niet kunnen vertrouwen op aggregatoren om nieuw publiek te bereiken en met gelijke kansen te concurreren met de grote spelers.
- Consumentenelectronica kan duurder worden als uitgevers een deel van de auteursrechtheffingen opeisen, maar ook als zij gelijk krijgen in hun bewering dat een nieuwe aangrenzende recht auteurs hun vergoeding niet vermindert.
- Bibliotheken worden beperkt in hun mogelijkheden voor aangepaste literatuurlijsten die uittreksels van artikelen bevatten.
- Vrije toegang tot wetenschappelijk onderzoek komt in gevaar als deze rechten ook toepasbaar zijn op wetenschappelijke uitgevers en bestaande vrije toegangovereenkomsten verstoren, zoals het recht dat auteurs in sommige landen hebben om hun eigen artikelen op hun eigen website te mogen plaatsen.
Belangrijke vragen:
- De eerste vier vragen zijn gericht aan uitgevers, die mag je beantwoorden met “not relevant”.
- Q5–14 heeft twee componenten:
- Impact op belanghebbenden: schat de impact op auteurs, andere rechthebbenden, onderzoekers / onderwijsinstituties, dienstverleners en consumenten.
- Uitgeverijen of alle uitgevers? De eerste drie hierboven genoemde gevolgen zijn specifiek van toepassing op uitgeverijen, de laatsten vooral als die recht uitgebreid wordt naar alle uitgevers. Hoe dan ook, ik verwacht dat de impact negatief zal zijn.
- Q15 – Wat betekent ondergeschikt auteursrecht voor jou? Als je in Duitsland of Spanje woont, dan kan je hier de Commissie jouw inzicht geven op de gevolgen van hun snippervergoedingswet.
Beantwoord de raadpleging nu (Engels)
Deel en verspreid
Wij hebben de Europese Commissie aan het luisteren gekregen over deze twee belangrijke onderdelen van auteursrechtenvernieuwing. Nu moeten we luid en duidelijk antwoorden – het heeft een directe impact op hun voorstel dat wij in september verwachten. Deze wetten zullen gevolgen hebben voor ons allemaal. Spread the word!
De EU vraagt: moet de openbare ruimte auteursrechtenvrij zijn? Moeten uitgevers meer controle op het internet krijgen? Tweet this!
To the extent possible under law, the creator has waived all copyright and related or neighboring rights to this work.