Felix Reda

tl;dr: Projecten die met custom router-software publieke communicatie netwerken opbouwen, spelen een belangrijke rol om vluchtelingen toegang tot het internet te geven. Zonder dat het publiek er veel van meekreeg, is vorig jaar  een nieuw voorstel aangenomen voor een EU-richtlijn over de regulatie van radio-uitrusting. Deze richtlijn zou kunnen bepalen dat alleen van de fabrikant gecertificeerde software op WiFi-routers mag worden geïnstalleerd. Dit zou initiatieven om dit soort publieke toegangen tot het internet aan te bieden in de kiem kunnen smoren. Nu is het moment om in jouw lidstaat actief te worden om publieke WiFi netwerken te beschermen!

In veel Europese steden zijn mensen die omwille van oorlog, discriminatie, honger en vervolging op de vlucht. Vlakbij vluchtelingenkampen en opvangcentra zijn Initiatieven voor vrije toegang tot het internet.

Freifunk in Magdeburg Olvenstedt (Photo: Keywan Tonekaboni, CC-BY-NC/4.0)

Veel vluchtelingen hebben huis en haard verlaten voor de maandenlange tocht. Publieke WiFi-toegangen zijn een mogelijkheid voor hen om aan het maatschappelijke, culturele en alledaagse leven deel te nemen. Zonder toegang tot het internet zou dit voor hen ondenkbaar zijn. Ook biedt het hen de mogelijkheid om in contact te treden met familie en vrienden die in het land van herkomst zijn achtergebleven, op de vlucht zijn, of al bij de eindbestemming van een eerdere vlucht zouden kunnen zijn.

In Duitsland worden door Freifunk en andere initiatieven al meer dan tien jaar vrije en publieke (dit betekent gemeenschappelijk gemaakt, niet-commercieel) WiFi-netwerken gerealiseerd. Er zijn soortgelijke initiatieven door heel Europa, zoals Guifi.net in Spanje of Funkfeuer in Oostenrijk. Wegens de huidige situatie zetten deze organisaties zich in voor een verder, humanitair doel.

Zij geven vluchtelingen toegang tot het internet door specifieke software in te zetten op verschillende toestellen, zoals routers of WiFi access points. Zij vervangen de originele door de fabrikant geïnstalleerde software (ook firmware genoemd) met hun eigen software, zodat zij makkelijker en geautomatiseerd vrije en publieke netwerken kunnen opzetten.

Radio equipment wetsvoorstel met ongewenste consequenties?

Binnen de Europese Unie is er gangbare wetgeving voor apparaten die via radiogolven communiceren. Deze regels werden geïntroduceerd om ongewenste interferenties met andere apparaten te voorkomen en om bepaalde frequenties vrij te houden voor de communicatie van vliegtuigen, nooddiensten etc.

WiFi toegangspunten en routers vallen onder deze regels. De revisie van de oude richtlijn (Richtlijn 2014/53/EU “betreffende de harmonisatie van de wetgevingen … op de markt aanbiedenv an radioapparatuur”) begin 2014, aan het einde van de afgelopen parlementaire periode, introduceerde een nieuw vereiste voor de fabrikanten van de hardware om te tonen dat de software op de toestellen de voorschriften naleeft, bijvoorbeeld wat betreft bepaalde radiofrequenties. Dit betreft niet alleen de originele firmware van de fabrikanten, maar ook alle software die op he toestel geïnstalleerd zou worden kunnen.

In Artikel 3.3 (i) van de richtlijn staat dat toestellen op een manier gebouwd moeten zijn die zeker stelt dat slechts software op het toestel geüpload mag worden als de naleving van radio-apparatuur en software al aangetoond is. Dit kan potentieel worden gezien als voorwaarde voor fabrikanten om alleen gecertificeerde software op hun toestellen te laten werken. Zowel projecten als Freifunk, als ook andere commerciële third-party-producenten zouden dan lijden omdat ze de juiste certificatie niet zouden kunnen krijgen.

niet worden misbruikt om het gebruik ervan met door onafhankelijke partijen aangeboden software te voorkomen

De originele versie van de opzet van de richtlijn doch bevat een overweging (19) die expliciet zegt: “De verificatie (…) mag niet worden misbruikt om het gebruik ervan met door onafhankelijke partijen aangeboden software te voorkomen”

Zouden fabrikanten third-party-software moeten verifiëren?

Regeringen moeten er voor zorgen dat open-WiFi-projecten kunnen doorgaan

Projecten van vrijwilligers in heel Europa die, zoals Freifunk, WiFi-netwerken opbouwen voor vluchtelingen, kregen deze zomer meer bekendheid, en hebben veel sympathie weten te winnen. Europese wetgevers moeten zekerheid bieden dat dit belangrijke werk door kan gaan.

Het wetvoorstel van de Duitse regering wordt op dit moment vorbereid

EU-lidstaten hebben tot 13 Juni 2016 om de Richtlijn 2014/53/EU in hun nationale wetgeving op te nemen. Een verzoek op basis van de wet openbaarheid van bestuur van Michel Vorspach in Duitsland leidde al tot antwoorden van het ministerie van economische zaken. Volgens het ministerie is het Duitse wetsvoorstel in zijn eindfase, en de invoering van de wet zal snel plaatsvinden. Regeringen in heel Europa moeten de radiotoestelrichtlijn zo invoeren dat die de beweging rond een vrij en open Internet niet hindert.

Er  moeten geen nieuwe prikkels voor fabrikanten komen om nog  restrictievere maatregelen te nemen tegen installatie van  third-party-firmware. Het is een basisbehoefde voor vrijwilligers om de  mogelijkheid te hebben firmware op maat op hun routers te installeren.  Slechts als zij de beperkingen van de hardwarefabrikanten kunnen te  boven komen, kunnen vrije en open Internetprojecten verder bloeien.

Act now!

Als jij werkt bij een organisatie die vrije en open netwerken gebaseerd op OpenSource firmwares zoals OpenWRT of DDWRT mogelijk maakt, of als jij die mensen wilt steunen dat ze er door me kunnen gaan, dan moet jij nu iets doen:

To the extent possible under law, the creator has waived all copyright and related or neighboring rights to this work.