Η ανάπτυξη του ελεύθερου λογισμικού, όπως την γνωρίζουμε, απειλείται από τα σχέδια μεταρρύθμισης των πνευματικών δικαιωμάτων της ΕΕ.
Η μάχη για την μεταρρύθμισης της πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ συνεχίζεται, με επίκεντρο το σχέδιο εισαγωγής φίλτρων περιεχομένου. Σύμφωνα με το σχέδιο φιλτραρίσματος, οι online πλατφόρμες θα πρέπει να παρακολουθούν τις αρχεία που ανεβάζουν οι χρήστες τους και να προσπαθούν να αποτρέψουν την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων μέσω ενός αυτοματοποιημένου φιλτραρίσματος. Καθώς όμως οι περισσότερες ηλεκτρονικές επικοινωνίες αποτελούνται από uploads αρχείων σε διαφορετικές πλατφόρμες, αυτές οι «μηχανές λογοκρισίας» έχουν ευρύτερες συνέπειες και για τα αποθετήρια λογισμικού ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα (FOSS).
Σε αυτές τις πλατφόρμες, προγραμματιστές από όλο τον κόσμο συνεργάζονται σε προγράμματα λογισμικού που ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει και να προσαρμόσει ελεύθερα. Τα αυτοματοποιημένα φίλτρα θα λογοκρίνουν πάρα πολλές συνεισφορές. Η αυτόματη διαγραφή τους σημαίνει ότι οι προγραμματιστές θεωρούνται ένοχοι μέχρι να αποδειχθούν αθώοι: Οι νόμιμες συνεισφορές θα αποκλειστούν.
Η πρόσφατη κατακραυγή για το θέμα αυτό από την κοινότητα FOSS δείχνει να έχει κάποια αποτελέσματα. Δυστυχώς, όμως, οι περισσότεροι παρανοούν το ζήτημα και αντλούν λάθος συμπεράσματα. Τώρα που γνωρίζουμε πόσο ισχυρή είναι η φωνή της κοινότητας, είναι ακόμα πιο σημαντικό να συνεχίσουμε την κινητοποίηση!
Γιατί συμβαίνει αυτό?
Το σημείο εκκίνησης αυτής της νομοθεσίας ήταν μια μάχη μεταξύ των μεγάλων εταιρειών, της μουσικής βιομηχανίας και του YouTube, για τα χρήματα. Η μουσική βιομηχανία παραπονέθηκε ότι παίρνει λιγότερα κάθε φορά που ένα από τα μουσικά βίντεο της παίζεται σε μια πλατφόρμα βίντεο όπως το YouTube, παρά όταν τα κομμάτια τους ακούγονται στις συνδρομητικές υπηρεσίες όπως το Spotify, αποκαλώντας τη διαφορά ως «κενό αξίας». Ξεκίνησαν μια επιτυχημένη προσπάθεια άσκησης πίεσης: Ο νόμος για το φιλτράρισμα περιεχομένου, αποσκοπεί κυρίως στο να τους δώσει ένα χαρτί διαπραγμάτευσης για να απαιτήσουν περισσότερα χρήματα από την Google στις διαπραγματεύσεις. Και αυτή η διαμάχη επηρεάζει και όλες τις άλλες πλατφόρμες.
Η άσκηση πιέσεων από τη μουσική βιομηχανία, έχει δώσει σε πολλούς νομοθέτες την ψευδή ιδέα ότι οι πλατφόρμες που φιλοξενούν uploads για κέρδος εκμεταλλεύονται απαραιτήτως τους δημιουργούς.
Κοινή χρήση κώδικα
Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά παραδείγματα όπου υπάρχει μια συμβιωτική σχέση μεταξύ της πλατφόρμας και των δημιουργών. Οι προγραμματιστές χρησιμοποιούν και ανεβάζουν εθελοντικά αποθετήρια λογισμικού, επειδή οι πλατφόρμες προσθέτουν αξία. Ενώ η Github είναι μια κερδοσκοπική εταιρεία, υποστηρίζει μη κερδοσκοπικά έργα – χρηματοδοτεί την δωρεάν φιλοξενία έργων ανοιχτού κώδικα χρεώνοντας για την εμπορική χρήση των υπηρεσιών του ιστότοπου. Έτσι, οι δραστηριότητες του ανοιχτού κώδικα θα επηρεαστούν από ένα νόμο που θα έχει ως στόχο τη ρύθμιση ενός αγώνα μεταξύ γιγαντιαίων εταιρειών.
Σε πρόσφατη ανάρτηση του το Github, επικαλείται τρεις λόγους για τους οποίους τα φίλτρα φόρτωσης είναι τρομερά ακατάλληλα για έργα λογισμικού:
- Ο κώδικας πρέπει να φιλτράρεται σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, επειδή προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας – αλλά πολλοί προγραμματιστές σκοπεύουν να μοιραστούν τον κώδικα τους με άδεια ανοικτού κώδικα.
- Ο κίνδυνος για τις ψευδώς θετικές παραβιάσεις είναι πολύ υψηλός, επειδή τα διάφορα μέρη ενός έργου λογισμικού μπορεί να καλύπτονται με διαφορετικούς όρους άδειας χρήσης, πράγμα που είναι πολύ δύσκολο για την αυτοματοποιημένη τεχνολογία να χειριστεί επαρκώς.
- Η αυτόματη αφαίρεση κώδικα για τον οποίο υπάρχει υποψία ότι παραβιάζει πνευματικά δικαιώματα μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τους προγραμματιστές λογισμικού που έχουν στηρίξει τα έργα σε κοινούς πόρους οι οποίοι ενδέχεται να εξαφανιστούν ξαφνικά.
Οι ανησυχίες της κοινότητας φτάνουν στους νομοθέτες
Στο τελευταίο του σχέδιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδιώκει να αποκλείσει τις «μη κερδοσκοπικές πλατφόρμες ανάπτυξης λογισμικού ανοιχτού κώδικα» από την υποχρέωση φιλτραρίσματος περιεχομένου. Αυτή η τροπολογία είναι άμεσο αποτέλεσμα της κατακραυγής της κοινότητας του FOSS. Ωστόσο, αυτή η εξαίρεση δεν θα καλύπτει πλατφόρμες κερδοσκοπικού χαρακτήρα όπως το Github και πολλές άλλες, ακόμη και αν μόνο ένα μέρος των δραστηριοτήτων τους είναι κερδοσκοπικό.
Αντί να αμφισβητούν τη βασική αρχή του νόμου, οι πολιτικοί προσπαθούν να εξουδετερώσουν την κριτική, προτείνοντας όλο και πιο συγκεκριμένες εξαιρέσεις για όσους μπορούν να αποδείξουν με αξιοπιστία ότι ο νόμος θα τους επηρέαζε δυσμενώς. Η δημιουργία μιας τέτοιας λίστας εξαιρέσεων είναι ένα Συσίφειο έργο που σίγουρα θα παραμείνει ατελές. Αντίθετα, τα φίλτρα περιεχομένου πρέπει να απορριφθούν στο σύνολό τους ως ένα δυσανάλογο μέτρο που θέτει σε κίνδυνο το θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης στο διαδίκτυο.
Μπορούμε να το κάνουμε!
Για να επιτευχθεί αυτό, χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας. Η κοινότητα FOSS δεν μπορεί απλά να λύσει προβλήματα με κώδικα: Έχει πολιτική επιρροή, δύναμη σε αριθμούς και συμμάχους στο Κοινοβούλιο. Έχουμε ήδη αρχίσει να πραγματοποιούμε αλλαγές. Δείτε πώς μπορείτε να αναλάβετε δράση τώρα:
- Υπογράψτε την ανοικτή επιστολή στο SaveCodeshare.
- Χρησιμοποιήστε το δωρεάν εργαλείο του Mozilla για να καλέσετε τους ευρωβουλευτές σας.
- Στείλτε tweet στους βασικούς φορείς της Νομικής Επιτροπής του Κοινοβουλίου μέσω του FixCopyright.
Τεχνική Υποσημείωση:
- Βασικά, τρεις παίκτες συμμετέχουν στη νομοθετική διαδικασία. Η Επιτροπή συνέταξε μια πρώτη νομοθετική πρόταση, την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να προτείνουν αλλαγές. Στο Κοινοβούλιο, η νομοθεσία αυτή συζητείται αρχικά στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων, όπου κάθε πολιτική ομάδα ορίζει έναν διαπραγματευτή. Μόλις η επιτροπή εγκρίνει τον συμβιβασμό που θέσπισαν οι διαπραγματευτές, θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου, πριν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τα άλλα θεσμικά όργανα. Η ακριβής νομοθετική πορεία μέχρι στιγμής μπορεί να βρεθεί εδώ.
Στο βαθμό που επιτρέπεται από το νόμο, ο δημιουργός αποποιήθηκε όλα τα δικαιώματα copyright και τα άλλα σχετικά ή συγγενικά δικαιώματα για το έργο του.